Ξωπατέρας

Αγωνιστής του 1821. Καταγόταν από το Ηράκλειο της Κρήτης και το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωάννης Μαρκάκης. Αρχικά έγινε μοναχός στη μονή της Οδηγήτριας, με το όνομα Ιωάσαφ. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, η μονή της Οδηγήτριας έγινε επαναστατικό κέντρο και ο Ξ. ανέπτυξε αξιόλογη πολεμική δράση και γρήγορα έγινε το φόβητρο των Τούρκων. Οι τελευταίοι, μην μπορώντας να τον εξοντώσουν, πέτυχαν με διάφορες συκοφαντίες σε βάρος του να πείσουν τον μητροπολίτη της Κρήτης να τον καθαιρέσει. Από τότε πήρε το όνομα Ξ. και, μαζί με άλλους Κρητικούς οπλαρχηγούς, συνέχισε τη δράση του στην περιοχή του Μεγάλου Κάστρου. Το 1824, ακολουθώντας το παράδειγμα πολλών συμπατριωτών του, μετέβη στην Πελοπόννησο και πήρε μέρος σε διάφορες πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων. Τον επόμενο χρόνο επέστρεψε στην Κρήτη και συνέχισε τη δράση του. Το 1828 αποκλείστηκε από 1.500 Τούρκους στη μονή της Οδηγήτριας και, ύστερα από τριήμερη πολιορκία, έπεσε τραυματισμένος στα χέρια των Τούρκων, οι οποίοι και τον αποκεφάλισαν.